De Britse belangenorganisatie voor banken UK Finance heeft in een nieuwe taalgids de term ’zwarte markt’ verboden verklaard. Volgens de gids kan de uitdrukking in verband worden gebracht met racistische vooroordelen. De leiders in de financiële sector nemen het taaladvies serieus en zullen erop toezien dat het verbod binnen hun organisatie gehandhaafd wordt. De bankiers weten dat ze iets goed te maken hebben.
Toen in 2008 het financiële systeem op de rand van het ravijn werd gered door overheden en centrale banken waren de twee belangrijkste vragen uiteraard: hoe heeft deze systeemcrisis kunnen ontstaan en hoe gaan we dit in de toekomst voorkomen?
Grote boosdoener was doorgeschoten deregulering. Daardoor hadden banken te veel vrijheid om te grote risico’s te nemen. Die risico’s leverden enorme winsten op en niet voor het eerst eindigde een euforische stemming onder bankiers en beleggers in blinde paniek en een verwoestende crisis.
Maar naast een gebrek aan strenge regels en de grenzeloze hebzucht viel het oog van een leger aan crisisanalisten ook op de samenstelling van de bankbesturen. De boardsbestonden vooral uit blanke mannen.
’Lehman Sisters’
Een veelgehoorde redenering was: als de banken niet geleid zouden zijn door zulke homogene besturen, waren we niet in deze puinhoop terecht gekomen. Of zoals de huidige ECB-voorzitter Christine Lagarde zei: „Als Lehman Brothers Lehman Sisters had geheten was het een andere wereld geweest.”
De gedachte achter de kritiek op de samenstelling van de raden van bestuur was - en is - dat mensen die op eenzelfde manier denken elkaar niet corrigeren; elkaar dus niet waarschuwen voor te grote risico’s of te veel winstbejag.
Old boys network
Daar zit wat in, het old boys network. Toch blijft het de vraag of raden van bestuur met meer vrouwen, meer mensen van kleur of van een andere seksuele geaardheid, echt anders hadden gefunctioneerd, tot andere besluiten waren gekomen en een dergelijke crisis hadden voorkomen?
De Amerikaanse kredietbeoordelaar Standard & Poor’s die jarenlang de ondoorzichtige en giftige hypotheekproducten ten onrechte van de hoogste kredietwaardigheid voorzag - en om die reden gezien wordt als een van de hoofdschuldigen van de financiële crisis - werd geleid door Kathleen Corbet, een vrouw.
Of met andere topbestuurders de financiële crisis niet had plaats gevonden zullen we nooit weten. Maar het beeld van een meer heterogene leiding sloot perfect aan bij het diversiteitsdenken, dat juist aan een flinke opmars was begonnen.
Enorme reputatieschade
Bovendien had de crisis de banken achtergelaten met enorme reputatieschade. Zij stonden aan het begin van een lange weg terug naar het vertrouwen van de belastingbetalers, die de banken van de ondergang gered hadden. Het amorele bankieren moest plaatsmaken voor een ethiek van duurzaamheid, diversiteit en inclusie. In elk geval voor de bühne.
Onder invloed van sociale media is imago een obsessie geworden, voor het bedrijfsleven in het algemeen en de bankensector in het bijzonder. In Groot-Brittannië heeft dat onlangs tot een nieuw schandaal geleid. Brexit-politicus Nigel Farage verloor zijn rekening, omdat de betreffende bank vreesde dat zijn politieke profiel schade zou kunnen aanrichten aan het imago van de bank.
Inclusieve waarden
In het dossier, dat Farage over zijn bankrekening inzag, staat dat de ’commissie voor reputatierisico’s’ van de bank de politieke standpunten van Farage ’in strijd acht met de inclusieve waarden van de organisatie’. Inmiddels is gebleken dat Farage niet de enige is die zijn rekening om politieke redenen is kwijtgeraakt. Banken stellen zich op als moraalrechters over de vrije meningsuiting.
Het ’inclusieve’ taalgebruik dat de Britse bankensector zichzelf nu oplegt middels een taalgids past in de opdracht van de commissies voor reputatieschade bij banken. De taalgids verbiedt ook technische verwijzingen naar ’mannelijk’ of ’vrouwelijk’, omdat die gezien kunnen worden als gendervooroordelen.
Ongepaste bemoeizucht
Met de meest absurde argumenten worden woorden en rekeninghouders besmet verklaard, om te kunnen laten zien hoe deugdzaam, divers en inclusief de ’boeven’ van weleer geworden zijn. Inmiddels worden de banken door de Britse regering tot de orde geroepen over het cancelen van klanten. Maar de behoefte bij het bedrijfsleven om gedienstig te zijn aan de nieuwe woke moraal leidt uiteindelijk tot een ketterjacht door banken en ongepaste bemoeizucht met de levens van werknemers en klanten. Dat is slecht nieuws voor een nieuw imago.
Deze column verscheen op 9 augustus 2023 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties