CNN-ster en buitenlandchef Christiane Amanpour vergeleek vrijdag de periode van Donald Trump met de door de nazi’s georganiseerde Kristallnacht van november 1938. Toen in heel Duitsland Joden werden aangevallen in hun huis en op straat werden vermoord. Toen in een orgie van geweld hun winkels, bezittingen en synagogen in vlammen op gingen. Amanpour betoogt een parallel tussen het startschot van de Jodenvernietiging en vier jaar Trump.
Als er iets verongelukt is gedurende het presidentschap van Donald Trump, dan is het de reputatie van de journalistiek. Grote nieuwsmerken en journalisten van naam zijn op eigen kracht van hun sokkel gevallen. De nepnieuwstirades van de president hebben daar niets aan hoeven bijdragen.
Met de onsmakelijke vergelijking gebruikt Amanpour de verschrikkingen van de Holocaust om haar punt te maken. Dat punt is, dat we Trump moeten zien als de Adolf Hitler van onze tijd. Een observatie die uiteraard voorbijgaat aan de enormiteit van Hitlers vernietigingsdrang en kwaadaardigheid en om die reden een journalist onwaardig is.
Als feiten en historisch besef zo’n vergelijking niet toestaan is er voor Amanpour een andere reden waarom zij zich dit permitteert. De CNN-buitenlandchef acht het haar journalistieke taak om de president met alle middelen te beschadigen. Ik herinner mij een interview met Twan Huys in het programma College tour, waarin Amanpour vertelt dat zij het partij kiezen tot haar journalistieke opdracht rekent.
Te veel journalisten kiezen te vaak partij. In de berichtgeving over de Amerikaanse politiek lijkt die verleiding te groot om te weerstaan. Zo was George W. Bush een clown en een massamoordenaar (Irak), Obama een held, Trump een racist, een gevaar voor de democratie en de nieuwe Hitler, en is Biden het fatsoen waarnaar de wereld zo snakt.
Partij kiezen in de journalistiek kan in opiniestukken en columns verhelderend of amusant zijn, maar het is misleidend waar lezers en kijkers de volle werkelijkheid verwachten uit betrouwbare bronnen.
Zo draaien de Amerikaanse kranten en televisiezenders al weken op de vrees en de verwachting dat Donald Trump een staatsgreep van plan is. Nederlandse journalisten nemen die verwachting een op een over. Nu valt de verkiezingsnederlaag hem persoonlijk zwaar, maar niets wijst op een staatsgreep van Trump. Hoe moet die zich voltrekken? Met steun van het leger? Welke steun?
Tussen alle paniek door constateerde de Amerikanist Koen Petersen bij Nieuwsuurnuchter dat beweringen over fraude en de roep om een hertelling hier en daar niet ongebruikelijk zijn en geenszins duiden op een op handen zijnde coup d’état. De regels van de Amerikaanse democratie voorzien in bezwaren, hertelling en eventueel een uitspraak van het Hooggerechtshof. En ook voor Trump zit er niets anders op dan zich te houden aan die regels.
Maar de nieuwsmedia speculeren gretig door op het naderende onheil. Zo vult de Volkskrant haar voorpagina met een foto van sluipschutters op het dak van het Witte Huis en de suggestieve aanhef dat Trump een ’sluipende coup’ van plan is. Daarmee jaagt de krant ook de eigen journalisten de stuipen op het lijf, die vervolgens op Twitter de staatsgreep alvast maar wereldkundig maakten.
Bij CNN monteren ze een grap van minister Pompeo zo, dat hij zegt: „Er zal een soepele overgang naar een volgende Trump-regering zijn.” Waarop een bezorgde nieuwspresentator roept: „Dit is waanzin!”
Wat CNN niet laat zien, is de lach van Pompeo en zijn uitleg dat een soepele overgang verzekerd is, ook als Biden – ’na het tellen van alle stemmen’ – nog steeds de winnaar blijkt te zijn. Noem het tendentieuze journalistiek, maar feitelijk is het onversneden nieuwsmanipulatie. Een verzonnen verhaal verkocht door CNN als betrouwbaar nieuws. En overgenomen en verspreid door journalisten die zich het gemak en de kletskoek permitteren, omdat ook zij allang gekozen hebben voor hun eigen weerzin tegen Trump.
Dit is geen verdediging van Donald Trump, maar een aanklacht tegen de keuze van de journalistiek om een president met opzet te beschadigen. Zo heeft Trump zich bij herhaling uitgesproken tegen racisme en white supremacy, maar bleven verslaggevers hem vragen dat te doen. Het uitgebreide Mueller-onderzoek sprak Trump vrij van welke samenzwering met Poetin dan ook, maar de pers kwam om in de anonieme bronnen die van de Amerikaanse president een agent van de Russen bleven maken.
En afgelopen zomer moesten CNN, de New York Times, de Washington Post en televisiezender ABC een recordbedrag betalen aan scholier en Trump-supporter Nick Sandman wegens het opzettelijk verdraaien van de feiten. Daardoor werd Sandman ten onrechte opgevoerd als een racist en was Trump opnieuw de president met de foute achterban.
Na ernstige bezwaren – onder meer vanuit Israël – heeft het journalistieke boegbeeld van CNN Amanpour dinsdag haar verontschuldiging aangeboden voor de Kristallnacht-vergelijking. De journalistieke elite loopt in een veel te grote jas. Ze waant zich meer nog dan verslaggever ook soldaat, rechter, dominee, allesduider en sprookjesverteller.
Deze column verscheen op 18 november 2020 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties