Biomassa heeft definitief z’n status verloren als CO2-neutraal en schoon alternatief voor gas en kolen. Klimaatactiviste Greta Thunberg gaf zaterdag het laatste zetje. Omdat het Klimaatakkoord (2019) voor zestig procent biomassaverbranding is draait het Nederlandse klimaatbeleid uit op een faliekante mislukking. Milieuclub Urgenda dreigt de overheid al met een nieuwe gang naar de rechter.
Het probleem met biomassa is simpel: bomen verbranden sneller dan dat ze groeien. Het groene label kreeg biomassa ooit van Brussel met het idee, dat er voor iedere opgestookte boom en andere boom geplant zou worden.
We verstoken de koolstof waar een nieuwe boom weer van groeit. Op papier is dat CO2-neutraal.
Maar met het opstoken van bomen in het tempo dat ze groeien voorzie je steden en industrie niet van energie. Daarom draaien de biomassacentrales op veel meer bomen dan er bij groeien. Nederland subsidieert met 11,4 miljard euro de ontbossing in Estland, Canada en de Verenigde Staten. Bomen die nodig zijn voor de afvang van CO2 worden verstookt in Nederlandse centrales.
We zijn lang verwend geweest met eigen aardgas. De grote voorraad onder Groningen was geen stimulans om grootschalig te investeren in nieuwe energiebronnen. De enige nog operationele kerncentrale in Borsele levert vier procent van alle elektriciteit.
Zon- en windenergie zijn onvoldoende en onbetrouwbaar om er het hele land op te laten draaien. Aan de klimaattafels van Nijpels is besloten, om ter vervanging van kolen en gas op grote schaal in te zetten op biomassa. Die keus blijkt nu dus een dure misrekening.
De grootste bezwaren tegen biomassa – ontbossing, meer CO2-uitstoot en meer fijnstof – zijn al enige jaren bekend. Maar het lijkt er sterk op, dat het kabinet en lokale bestuurders van geen wijken willen weten.
Ook al stapelen de bezwaren zich op en groeit het verzet van burgers, de ingeslagen weg wordt niet verlaten. Ook Urgenda heeft nog liever gas dan biomassa. Wat voor experts en burgers zo klaar als een klontje is, wordt door bestuurders eigenwijs ter zijde geschoven.
Maar dat wordt almaar moeilijker. Zeker nu ook het boegbeeld van de klimaatalarmisten – de Zweedse activiste Greta Thunberg – zich tegen biomassa keert. Thunberg voert actie tegen energiebedrijf Vattenfall uit Zweden, dat bij Diemen de grootste biomassa-centrale van Nederland bouwt.
Jaarlijks zal de centrale meer dan tweehonderdduizend ton hout verbranden en is daarmee schadelijker voor klimaat en milieu dan gas of kolen.
Maar niet alleen Thunberg heeft zich deze week gekeerd tegen biomassa, zelfs eurocommissaris Frans Timmermans heeft dat gedaan.
Nota bene de man die verantwoordelijk is voor het klimaatbeleid van de EU. In een online gesprek met PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen zei Timmermans: „Als je hele bossen omkapt om ze vervolgens in een oven te gooien, om ze te verbranden als biomassa, dat kan niet. Daar moeten we echt iets aan doen.”
Voor zover er draagvlak was voor de biomassaverbranding hebben Thunberg en Timmermans de laatste restjes wel opgestookt. En dat brengt ons bij het grootste tekort van de Nederlandse energietransitie: het zijn haastig genomen besluiten zonder draagvlak.
De plannen van de klimaattafels zijn ondoorzichtig genomen door lobbygroepen en organisaties die u en ik daar niet voor hebben uitgekozen. Welk mandaat hadden de partijen die bij Nijpels mochten aanzitten? In ieder geval niet het mandaat van de kiezer.
De kiezers kwamen pas in beeld toen de plannen klaar waren. De rekening is voor hen. En de warmtepomp, de windturbines voor de deur en de stank en fijnstof uit de houtovens even verderop.
Niet raar dat overal burgers in verzet komen tegen de keuzes die voor hen gemaakt zijn. Zeker als blijkt hoe slecht doordacht en schadelijk het grootste deel van de transitie – biomassa – is.
Omdat uit metingen blijkt dat de beloofde CO2-reductie niet lukt heeft Urgenda afgelopen week gedreigd opnieuw de overheid voor rechter te slepen. Zoals in Duitsland kerncentrales vervangen door bruinkool geen CO2-reductie oplevert, zo zet in Nederland het vervangen van gas door biomassa geen zoden aan de dijk. In tegendeel.
Ook al draagt Nederland voor maar 0,35 procent bij aan de broeikasgassen wereldwijd, ook wij zullen onze CO2-uitstoot moeten halveren en vervolgens volledig beëindigen.
Voor dat doel zijn waterstofcentrales en andere hoogwaardige technologie nodig. Dus geld en tijd spenderen aan echt duurzame oplossingen. Daar hoort het opbranden van bossen niet bij.
Deze column verscheen op 12 mei 2021 in de Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties