Frans Timmermans wordt door PvdA en GL gelanceerd als de ’groene lijsttrekker’ van links. Voor veel kiezers zal zijn huidige baan als Eurocommissaris voor Klimaatzaken voldoende bewijs leveren voor deze titel. Maar Timmermans is niet alleen de man van de Europese Green Deal. Met 16 miljard euro subsidie per jaar voor de biomassa-industrie is hij ook de machtige aanjager van ontbossing en duizenden megatonnen aan extra CO2-uitstoot.
’Als het afremmen van de opwarming je doel is en de bossen je lief zijn, stop dan met alle biomassaverbranding.’ Het was de belangrijkste boodschap van de Amerikaanse wetenschapper Tim Searchinger vorige maand aan een groep Tweede Kamerleden. Of de parlementariërs het dringende advies wilden doorgeven aan klimaatminister Rob Jetten én de Europese Commissie.
Searchinger is onderzoeker en technisch directeur voor landbouw, bosbouw en ecosystemen bij de internationale milieudenktank World Recources Institute en verbonden aan de Princeton Universiteit. Hij was in Nederland voor een rondetafelgesprek, waar volksvertegenwoordigers zijn oordeel vroegen over biomassa.
Sprookje
Searchingers’ woorden lieten weinig ruimte voor twijfel. Zijn conclusie: ongeacht of bossen duurzaam worden beheerd, biomassa wordt niet klimaatneutraal. Het verbranden van hout levert 16 procent meer CO2 dan steenkool en 94 procent meer dan gas. Bovendien brengt de verbranding van hout grote hoeveelheden stikstof en fijnstof in de lucht. De CO2-compensatie van een opgestookte volwassen boom kan tientallen en soms wel honderden jaren op zich laten wachten. Duurzame biomassa is dus een sprookje waaruit politici moeten worden ontwaakt. Frans Timmermans is een van de langslapers.
Sinds Timmermans in december 2019 Eurocommissaris voor Klimaatzaken werd, is hem talloze malen de praktijk van biomassa uit de doeken gedaan door Europese en Amerikaanse wetenschappers. Maar de ’klimaatpaus’ van de EU (een titel die hem door journalistieke fans liefkozend is opgeplakt) schoof de rapporten over de verwoestende praktijk van biomassa terzijde en certificeerde de biomassa-industrie elke keer opnieuw als ’duurzaam’.
Afspraken
Het klimaat kan daarvoor niet de reden zijn, de internationale klimaatafspraken wel. De meeste van die afspraken gaan namelijk over het toenemend gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Zonne- en windenergie zijn misschien de meest aansprekende voorbeelden daarvan, maar biomassa is verreweg het grootste deel.
Volgens de redenering dat er voor elke opgestookte boom een nieuwe wordt teruggezet, verklaarde de Europese Commissie biomassa in 2005 klimaatneutraal. En zo kan het dat de CO2-uitstoot van biomassa al die jaren niet meetelt voor de doelen om in 2050 de broeikasgasemissies naar nul terug te brengen.
Perverse prikkel
Feit is echter dat een boom opstoken veel sneller gaat dan er een laten groeien. De praktijk van biomassa is dat de Europese subsidies een perverse prikkel zijn voor het op grote schaal kappen van bossen in Europa en de VS. In een tempo die de natuur onmogelijk kan bijbenen.
Omdat wind en zon niet voor een stabiel energieaanbod kunnen zorgen, zijn er biomassacentrales gebouwd (in Nederland ongeveer tweehonderd) en blijven de gas- en kolencentrales open. Kolencentrales worden bijgestookt met biomassa. Hoe meer dat gebeurt, hoe ’duurzamer’ deze energiecentrales worden aangemerkt.
Truc
Zolang Eurocommissaris Timmermans de houtkap en boomverbranding het stempel ’duurzaam’ blijft geven, kunnen Nederland en de EU de internationale reductieafspraken nakomen, ten koste van het klimaat. De CO2-uitstoot van biomassa is enorm, maar telt door de truc van Timmermans dus niet mee.
Er bestaat onder wetenschappers en milieuorganisaties inmiddels zo’n brede consensus over de schade die biomassa aan milieu en klimaat aanricht, dat klimaatminister Jetten zich gedwongen voelde ten minste iets te veranderen aan het biomassa-beleid van Nederland. Zo heeft hij de subsidie voor nieuwe biomassa-initiatieven afgeschaft. Maar de bestaande regelingen blijven intact. Jetten erkent impliciet dat biomassa niet duurzaam is, maar krijgt van Timmermans groen licht om ermee door te gaan.
Volksverlakkerij
Drie weken na het rondetafelgesprek tussen de Nederlandse Kamerleden en de Amerikaanse klimaatwetenschapper viel het kabinet. Het politieke landschap zal de komende periode mogelijk drastisch veranderen, maar de waarschuwing inzake biomassa blijft dezelfde. Sterker: de ernstige vermaning om te stoppen met biomassa, behoort onderdeel te zijn van het klimaatdebat, zeker in verkiezingstijd.
Zo kan de discussie eindelijk worden weggehaald bij de abstracte gemeenplaatsen over duurzaamheid en het grijsgedraaide alarmisme. Het klimaatdebat is gediend met concrete voorstellen gericht op de reductie van broeikasgassen. De papieren truc met biomassa is volksverlakkerij en heeft reeds ontstellende schade aangericht aan milieu en klimaat. Frans Timmermans is daarvoor in hoge mate verantwoordelijk.
Deze column verscheen op 26 juli 2023 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties