Zij was de sensationele nieuwkomer op het wereldkampioenschap gewichtheffen voor de jeugd in 2017, de 17-jarige Kuinini Manumua uit Tonga, een eilandje bij Nieuw-Zeeland. Ze trainde en studeerde in San Francisco en won voor de Verenigde Staten op het toernooi een bronzen medaille. Volgende maand zou ze voor haar geboorteland uitkomen op de Olympische Spelen in Tokyo. Dat gaat niet door, omdat trans atlete Laurel Hubbard uit Nieuw-Zeeland zich gekwalificeerd heeft. Hubbard is 43 jaar, waarvan de laatste 9 jaar vrouw.
De rel rond de eerste deelname van een transgender atlete aan de Olympische Spelen is nog maar net begonnen en heeft alles in zich om dramatisch uit de hand te lopen, voor de Olympische competitie en voor de deelneemsters, de trans atleten zelf incluis.
Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) heeft met goede bedoelingen in 2015 nieuwe regels opgesteld, die de Olympische Spelen ’inclusiever’ moeten maken. Het uitsluiten van trans atleten hoort daar niet bij.
Voor vrouwen die getransformeerd zijn naar man en meedoen met de mannen ligt de weg naar deelname zo goed als open. In de mannencategorieën zijn er geen fysieke voordelen voor mannen die geboren zijn als vrouw. Dat is een ander verhaal bij vrouwen, die geboren zijn als man. Belangrijkste voorwaarde voor deelname van deze trans atleten is het testosteron-niveau. Dat moet een jaar lang onder een bepaalde waarde zitten. Het IOC stelt daarmee ’enig voordeel in de vrouwencompetitie te minimaliseren’.
Dat blijkt te kort door de bocht. Aan deze gedachte ligt een maatschappelijke wens ten grondslag en die wens is trans atleten een volwaardige plek in de samenleving te geven. Daar horen sportevenementen bij en dus ook de Olympische Spelen, aldus het IOC.
Maar een volwaardige plek in de samenleving is niet hetzelfde als de sportieve competitie aangaan met een aangeboren fysieke voorsprong. Die voorsprong blijkt niet zo gemakkelijk te ’minimaliseren’ te zijn als het IOC doet voorkomen. Draaien aan het testosteron-niveau op latere leeftijd doet niets af aan het feit dat trans atleten tijdens hun pubertijd volgroeid zijn als man en daardoor doorgaans dikkere botten en meer spiermassa hebben en sneller herstellen dan zij die al hun hele leven vrouw zijn.
Uit recent onderzoek blijkt ook dat de hormoontherapie - die gebruikt wordt bij de genderverandering - weliswaar de spierkracht vermindert, maar dat de waarden na drie jaar hormoontherapie nog altijd hoger liggen dan bij biologische vrouwen. Bovendien hebben biologische vrouwen te maken met menstruatie en menopauze, die van invloed zijn op het dagelijks leven en dus ook op trainen en wedstrijden. Het zijn biologische werkelijkheden waar trans vrouwen nooit mee te maken hebben.
Trans-atlete Laurel Hubbard is geboren in 1978 en begon in 2012 aan haar transitie. Tot die tijd had zij geen internationale carrière als gewichtheffer. Gemiddeld beginnen vrouwen rond hun 30e aan het afbouwen van hun competitieve sportcarrière, Hubbard was 39 jaar toen ze debuteerde in het gewichtheffen voor vrouwen. Zij vestigde meteen een nieuw wereldrecord in de categorie superzwaargewicht.
Met haar 43 jaar is Hubbard in Tokyo de oudste gewichtheffer op een Olympische Spelen ooit. De gemiddelde leeftijd van vrouwelijke gewichtheffers is bijna de helft: 23 jaar.
Hubbards deelname mag een maatschappelijke erkenning zijn voor trans atleten op weg naar gelijke behandeling, het is evident dat het onmiddellijk nieuwe ongelijkheden creëert. Hubbard heeft onmiskenbaar een aangeboren fysieke voorsprong op haar concurrentie en met haar deelname in de categorie vrouwen speelt zij vals.
Dat het IOC daarmee akkoord gaat is rampzalig voor de sport en voor de Olympische Spelen in het bijzonder. Bronzen medaillewinnares Tracy Lambrechs weet dat deelneemsters gedemotiveerd raken door het ongelijke speelveld. Klagen over de deelname van Hubbard wordt door de sportbonden afgeraden.
Het IOC zou er verstandig aan doen al het onderzoek naar de fysieke verschillen tussen biologische vrouwen en trans vrouwen mee te nemen in een nieuw reglement voor deelname aan de Spelen. Daarbij zal zij alle beschuldigingen van ’transfoob’ tot ’extreemrechts’ voor lief moeten nemen. Misschien is de conclusie dat een aparte categorie uitkomst biedt.
Want deze weg kent alleen maar verliezers. Er is de torenhoge frustratie van de vrouwen die het harde trainen onbeloond zien door vals spel. Onder hen Kuinini Manumua uit Tonga. En er is Laurel Hubbard, die medailles zal winnen, maar de sportieve erkenning van het publiek nooit zal krijgen.
Deze column verscheen op 23 juni 2021 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties