Wie heeft de regie bij de VVD? Die vraag dringt zich nadrukkelijk op na het dramatische optreden van fractievoorzitter Sophie Hermans inzake Soumaya Sahla. De partij straalt twijfel uit, paniek zelfs. Afgelopen zondag bij WNL en in het debat met Geert Wilders. En dan zijn er ook nog de aanhoudende verliezen voor de VVD in de peilingen.
Vijf jaar was de veroordeelde en gederadicaliseerde ex-terroriste Soumaya Sahla werkzaam voor de VVD. In 2017 werd ze partijlid en ze is ook van plan dat te blijven. Binnengehaald door Frits Bolkestein adviseerde zij de VVD over veiligheid en radicalisering. Dat was nooit een probleem, althans niet voor de VVD. Tot vorige week.
Geert Wilders had premier Mark Rutte in december al schriftelijk vragen gesteld over familiebanden tussen Soumaya en D66-Kamerlid Fonda Sahla. Maar Rutte wilde Wilders niet meer zeggen, dan dat het kabinet ’geen uitspraken doet over persoonlijke omstandigheden van Kamerleden’.
Daarmee dacht de premier wellicht even af te zijn van Wilders en door te kunnen met ’belangrijker zaken’, zoals het in de steigers zetten van zijn vierde kabinet. Maar vreemd genoeg onderschatte hij Wilders en het potentiële probleem van een voormalige terroriste in de gelederen van zijn partij.
Soumaya Sahla heeft net als iedereen na haar straf recht op een tweede kans en het lijkt erop dat zij die voorbeeldig invult. Sterker, zij stelt haar kennis en ervaring in dienst van de rechtsstaat en de nationale veiligheid. De rol die zij binnen de VVD vervult, is goed uit te leggen, maar dan had de VVD dat al lang moeten doen. En als eerste aan Geert Wilders.
Die kans is nu verkeken. Helemaal na de poging van Hermans tijdens het debat om Soumaya Sahla in alle haast los te koppelen van de VVD. En zeker na Hermans’ optreden bij WNL op zondag, waar zij niet verder kwam dan te stamelen dat er bij de VVD over de rol van Sahla wordt ’nagedacht en gesproken’.
Opeens na vijf jaar start de VVD – nota bene op aanwijzen van haar grootste tegenstander – met nadenken over een omstreden partijadviseur.
De afgepoeierde Wilders zag zijn kans vorige week woensdag en vroeg of de nationale veiligheid wel in goede handen is bij de VVD en haar minister van Justitie, vanwege de aanwezigheid van Sahla in de partij. Vanuit persoonlijk oogpunt was de vraag terecht, politiek-strategisch was ’ie briljant. Wilders zette de VVD schaakmat, al wil de VVD dat nog niet weten.
Het is onbegrijpelijk dat Sophie Hermans zonder standpunt of idee bij Rick Nieman is gaan zitten. Ze had niets te vertellen over de enorme blunder die haar partij had begaan in het debat. Met begrip voor Wilders en een goed verhaal over de kans op een succesvolle deradicalisering in individuele gevallen had Hermans ideeën en nieuwe inzichten op dit onderwerp kunnen laten zien. In plaats daarvan schoot de partijleiding in een blinde paniek.
Het gebrek aan standpunten en visie is chronisch bij de VVD. In de loop der jaren zijn overtuigingen ondergeschikt gemaakt aan de jacht op het premierschap. Dat is heel lang goed gegaan, geholpen door de coronacrisis waarin Rutte extra vertrouwen genoot ten opzichte van alternatieve leiders bij andere partijen. Maar de tijd is op, zo lijkt het.
Opeens lijdt de VVD ongekende verliezen in de peilingen. Elf zetels eraf in de peiling van Maurice de Hond. Ook in de meting van Ipsos/EenVandaag is het verlies opvallend groot. Het is een teken aan de wand dat met name onder VVD-stemmers het vertrouwen in Rutte rap daalt.
Rutte is begonnen aan zijn laatste klus op het Binnenhof. Wat is er straks over van de VVD na zijn vertrek? Een machtspartij zonder uitgesproken standpunten of reputatie om de traditionele achterban nog te kunnen boeien. VVD-kiezers zijn al op zoek naar meer overtuiging, onder meer bij JA21.
De verwarring die Wilders teweegbrengt over Soumaya Sahla, legt bij de VVD een omvangrijke armoede aan ideeën en zelfvertrouwen bloot. Het heeft er alle schijn van dat de VVD afkoerst op het lot dat eerder de PvdA over zichzelf heeft afgeroepen: de wording van een partij in de marge.
Deze column verscheen op 26 januari 2022 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties